DuckStation: Modern Bir PlayStation 1 Emülatörü

DuckStation, Sony PlayStation (PSX/PS1) konsolunun modern donanım ve işletim sistemlerinde mümkün olan en iyi doğruluk ve performansı sunmayı hedefleyen, açık kaynaklı bir emülatördür. Stenzek tarafından geliştirilen bu emülatör, oynanabilirliğe, hıza ve uzun vadeli sürdürülebilirliğe odaklanmıştır. Geleneksel PS1 emülatörlerinden farklı olarak, güncel grafik API’leri (Vulkan, D3D12, OpenGL) ve gelişmiş işleme teknikleri kullanarak oyunların orijinal konsoldaki hallerinden çok daha iyi görünmesini sağlayabilir.

Ne İşe Yarar?

DuckStation’ın temel amacı, PlayStation 1 oyunlarını bilgisayarlar, Android cihazlar ve diğer modern platformlarda yüksek çözünürlük, geliştirilmiş grafikler ve kusursuz performansla oynamanızı sağlamaktır.

• PS1 Oyunlarını Oynatma: PlayStation 1 oyun ROM’larını (CD görüntüleri) bilgisayarınızda çalıştırmanızı sağlar. Bir “BIOS” ROM görüntüsü emülatörü başlatmak ve oyun oynamak için gereklidir.
• Grafik Geliştirmeleri: Oyunların orijinal çözünürlüğünün üzerinde yüksek çözünürlüklerde (upscaling) çalışmasını, doku filtrelemeyi, tam renk derinliğini (24-bit True Colour) ve PGXP gibi geometrik düzeltmeleri destekler. Bu, eski oyunların modern ekranlarda çok daha keskin ve pürüzsüz görünmesini sağlar.
• Performans İyileştirmeleri: Hızlı CPU yeniden derleyicisi (JIT) ve donanım hızlandırmalı işleyiciler sayesinde yüksek performans sunar.
• Doğruluk Odaklılık: Oyunların orijinal konsoldaki davranışına mümkün olduğunca yakın olmasını hedefler, bu da daha az hata ve daha tutarlı bir deneyim anlamına gelir.
• Oyun Kaydetme ve Yükleme: İstediğiniz zaman oyun durumunu kaydedebilir (savestates) ve daha sonra yükleyebilirsiniz. Ayrıca hızlı kaydetme (runahead) ve geri sarma (rewind) gibi özellikler de sunar.
• Çeşitli Disk Format Desteği: cue, iso, img, ecm, mds, chd, ve şifrelenmemiş PBP gibi yaygın PS1 oyun diski formatlarını destekler.

Temel Özellikleri

DuckStation’ı öne çıkaran başlıca özellikler şunlardır:

• Donanım İşleyiciler: D3D11, D3D12 (DirectX 11/12), OpenGL, Vulkan ve Metal (macOS için) API’leri destekleyen güçlü donanım işleyicileri.
• PGXP: Orijinal PS1 grafiklerindeki “titreşim” veya “sarsıntı” (wobbling/shaking) gibi geometrik kusurları düzelten PGXP (Precision Geometry, Texture Correction, Depth Buffer Emulation) teknolojisi. Bu, 3D oyunların çok daha stabil görünmesini sağlar.
• Yükseltilmiş Çözünürlük ve Filtreleme: Oyunları orijinal çözünürlüklerinin çok üzerinde (örneğin 4K’da) oynama ve çeşitli doku filtreleme seçenekleri (bilinear, trilinear, anisotropic) ile görüntü kalitesini artırma.
• Overclocking (Hız Aşırtma): Oyun içi FPS’yi artırmak ve oyunun genel hızını geliştirmek için taklit CPU hız aşırtma özelliği.
• Post-processing Shader Zincirleri: GLSL ve Reshade FX shader’ları ile görüntüye ek efektler uygulama.
• Kaydetme Durumları ve Geri Sarma: Oyunun herhangi bir anında kaydetme (savestate) ve bu noktalara geri dönme veya birkaç saniye geri sarma (rewind) yeteneği.
• Otomatik Güncellemeler: Yeni sürümleri otomatik olarak indirip yükleyebilir.
• Otomatik İçerik Tarama: Oyun listesi oluşturmak için oyun ROM’larını otomatik olarak tarar ve redump.org gibi veri tabanlarından oyun başlıkları/hash’leri sağlar.
• Hile Desteği: Mevcut hile listelerinden hile kodlarını yükleme ve kullanma.
• Sanal Hafıza Kartları: Her oyun için otomatik olarak farklı hafıza kartları değiştirebilir veya çok diskli oyunlar arasında hafıza kartlarını paylaşabilir.
• Gelişmiş Denetleyici Desteği: Dijital ve analog denetleyiciler için giriş desteği, titreşim (rumble) ve GunCon/Justifier ışıklı silah desteği (fare ile simüle edilir).
• Disk Görüntülerini RAM’e Yükleme: Disk okuma gecikmelerini önlemek için disk görüntülerini tamamen RAM’e yükleme seçeneği.
• Dikey (TATE) Shmup Oyunları için Ekran Döndürme: Dikey atıcı oyunları için ekranı döndürme özelliği.
• Kullanıcı Dostu Arayüz: Tam özellikli bir Qt tabanlı arayüz ve Dear ImGui tabanlı tam ekran/TV arayüzü sunar.

Nasıl Çalışır?

DuckStation, PS1 donanımını yazılım ve donanım katmanında taklit ederek çalışır:

1. BIOS Yükleme: Kullanıcı, emülatörü başlatmak için PlayStation konsolunun orijinal BIOS dosyasını (telif hakkı nedeniyle ayrı olarak temin edilmesi gerekir) DuckStation’a sağlar.
2. Oyun ROM’u Yükleme: Kullanıcı, oynamak istediği PS1 oyununun disk görüntüsünü (örn. .cue/.bin dosyaları) emülatöre yükler.
3. CPU Öykünmesi: DuckStation, PS1’in MIPS tabanlı CPU’sunu x86-64, ARMv7/AArch32, AArch64 veya RISC-V/RV64 mimarisine sahip sistemlerde yeniden derleyerek veya yorumlayarak öykünür. Bu, oyunun kodunu bilgisayarın işlemcisinde çalışmasını sağlar.
4. GPU İşleme: PS1’in GPU’su, DirectX, OpenGL veya Vulkan gibi modern grafik API’leri aracılığıyla öykünülür. Bu sayede oyunun 3D grafikleri bilgisayarın grafik kartı tarafından işlenir. DuckStation, bu süreçte çözünürlük yükseltme ve diğer görsel geliştirmeler gibi özelliklerini devreye sokar.
5. Ses Öykünmesi: PS1’in ses donanımı da öykünülerek oyunun sesleri bilgisayarın ses çıkışına aktarılır.
6. Giriş/Çıkış (I/O) Simülasyonu: Kontrolcüler, hafıza kartları ve diğer çevresel birimler de simüle edilerek oyunun tüm yönleriyle çalışması sağlanır.

Fiyatlandırma

DuckStation, ücretsiz ve açık kaynaklı bir yazılımdır. Geliştirme, büyük ölçüde gönüllü katkılar ve topluluk desteğiyle ilerlemektedir. Daha önce GPL lisansı altındaydı ancak daha sonra PolyForm lisansına geçiş yapmıştır, bu da hala kaynak kodunun erişilebilir olduğu anlamına gelir.

Desteklenen Platformlar

DuckStation, geniş bir platform yelpazesini destekler:

• Windows: Windows 10 ve 11 (64-bit).
• Linux: Çeşitli dağıtımlar (x86-64). Steam Deck gibi Linux tabanlı el konsollarında da yaygın olarak kullanılır.
• macOS: macOS Catalina (10.15) ve üzeri.
• Android: ARMv7 (32-bit ARM), AArch64 (64-bit ARM) ve x86_64 (64-bit x86) işlemcili Android cihazlar için kullanılabilir. Özellikle mobil cihazlarda yüksek performansıyla bilinir.

İncelemeler ve Genel Yorumlar

DuckStation, PS1 emülasyon topluluğunda oldukça saygın ve en çok önerilen emülatörlerden biridir. Genellikle mükemmel doğruluk, yüksek performans ve kapsamlı özellik seti nedeniyle övülür.

• Artıları:
  • Mükemmel Doğruluk: Oyunları orijinal konsola çok yakın bir şekilde öykünür, bu da daha az hata ve daha otantik bir deneyim sağlar.
  • Üstün Görsel Kalite: Yükseltilmiş çözünürlükler, PGXP düzeltmeleri ve çeşitli filtreler sayesinde PS1 oyunlarını modern standartlara taşır.
  • Yüksek Performans: Hem masaüstü hem de mobil platformlarda akıcı bir deneyim sunar, hatta orta segment cihazlarda bile iyi çalışabilir.
  • Geniş Uyumluluk: Büyük bir PS1 oyun kütüphanesini sorunsuz bir şekilde çalıştırır.
  • Kullanıcı Dostu Arayüz: Basit ve sezgisel bir arayüze sahiptir, kolayca kurulabilir ve yapılandırılabilir.
  • Zengin Özellik Seti: Savestates, cheats, overclocking, geniş denetleyici desteği gibi birçok gelişmiş özellik sunar.
  • Açık Kaynak ve Ücretsiz: Herhangi bir maliyeti yoktur ve topluluk tarafından sürekli geliştirilir.
  • Aktif Geliştirme: Düzenli olarak güncellemeler alır, bu da yeni özellikler ve hata düzeltmeleri anlamına gelir.
• Eksileri:
  • BIOS Gerekliliği: Yasal nedenlerle kullanıcıların kendi PlayStation BIOS dosyasını temin etmesi gerekir, bu da bazı yeni kullanıcılar için küçük bir engel olabilir.
  • Bazı Gelişmiş Özelliklerin Karmaşıklığı: PGXP gibi bazı gelişmiş grafik ayarları, en iyi sonuçları elde etmek için biraz deneme yanılma veya ek bilgi gerektirebilir.
  • Oyunların Eski Görünümü (Bazı Kullanıcılar İçin): Ne kadar geliştirilirse geliştirilsin, bazı PS1 oyunları temel düşük poligonlu 3D grafiklerinden dolayı hala eski görünebilir, bu emülatörün kontrolü dışındadır.

DuckStation, PlayStation 1 oyunlarını modern donanımlarda en iyi şekilde deneyimlemek isteyen her kullanıcı için şiddetle tavsiye edilen bir emülatördür. Hem doğruluk hem de görsel geliştirmeler konusunda mükemmel bir denge sunar.